Afscheidsfotograaf, Nina Crebas aan het woord:
Eigenlijk is het onmogelijk om op 1 pagina te vertellen wat ik meemaak als afscheidsfotograaf. Hoewel ik mezelf eigenlijk meer een levens-fotograaf vind.
(Daar zit dus juist de crux en daar kom ik zo op). Maar ik ga het wel proberen, want de verhalen die ik heb mogen meemaken zijn te mooi om te vergeten. Stel je voor dat er een jonge jongen overlijdt. En dat er 200 knetterende 2-takt motortjes hem met zijn gezin, onder groots kabaal en met oorverdovend applaus begeleiden naar zijn laatste rustplaats. Stel je voor dat je man plotseling overlijdt, vlak voor de bruiloft. En dat je dat een afscheid-festival organiseert. Op blote voeten. Met een glas van de bruiloftswijn in je hand. In je jurk. Stel je voor dat je je dochter moet laten gaan. Maar dat je haar zelf wegbrengt. In een Volkswagen busje. Waarmee je overigens ook nog even moet tanken onderweg. Samen.
Die dingen wil je jezelf niet voorstellen natuurlijk. Ook al voel je nu in je onderbuik dat ze kloppen. Dat het memorabel is. Dat het memorabel hoort te zijn. En dat is dus precies wat ik je wil laten zien. Leven en dood zijn niet zo tegenstrijdig als we denken. Ze zijn onafscheidelijk. Het is dus WEL goed om een afscheid voor je te zien. Om erover na te denken. En vooral; om er over te praten. Zodat, als puntje bij paaltje komt, een afscheid nog steeds pijn doet. Maar dat het dan ook helend is. Waardevol. Dat het gebeurt op een manier die eert. Die past. Bij diegene, bij alles wat diegene achterlaat. Bij de achterblijvers. Dat is juist de bedoeling. Dat je die dag, die periode, dat moment gebruikt om te herdenken, samen te zijn, te verbinden, lief te hebben, vast te houden en in vertrouwen los te laten...
We hebben van afscheid nemen met zijn allen iets heel plats gemaakt. Kijk, hier heb je een multomap. Kies een kist, kies een crematorium, kies een boeket. Maar dat is geen afscheid nemen. Dat is afscheid nemen van een lichaam. Afscheid nemen van iemands ziel, van iemands zijn, dat doe je niet in materie. Dat doe je in rituelen. In hele kleine details die je een plek geeft in de dag. Iemand niet alleen herdenken, maar ook vieren dat diegene in je leven was. Durf buiten kaders te denken. Want niemand past in een hokje. Kies een lokatie waar iemand graag kwam. Verzet bergen als dat op een plek is waar het eigenlijk niet kan of mag. Geniet samen van wat diegene het liefste dronk en at, in plaats van koffie met een kleffe plak cake. En vooral; doe het samen. Want dat gedeelde verdriet, dat geeft kracht. Kracht om door te gaan. Kracht om zingeving te vinden. Kracht om het mooie in het lelijkste te zien. Want ja, afscheid nemen is verdrietig. Maar het hoort bij het leven. Sterker nog; het is de enige zekerheid die we hebben. Omarm het. Maak het mooi. En weet; er is alleen verdriet op plekken waar ook liefde is. Koester die.
